Słownik

alkoholizm

Według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD - 10), opracowanej przez Światową Organizację Zdrowia, o uzależnieniu od alkoholu można mówić wówczas, kiedy stwierdzono występowanie co najmniej trzech z poniższej listy objawów, przez jakiś czas w ciągu ostatniego roku lub utrzymywanie się ich przez okres jednego miesiąca:

  • silne pragnienie ("głód") lub poczucie przymusu picia alkoholu;
  • subiektywne przekonanie o mniejszej możliwości kontrolowania zachowań związanych z piciem alkoholu tj. trudności w:
    - powstrzymywaniu się od picia,
    - kontrolowaniu długości picia ("ciągu"),
    - kontrolowaniu ilości wypijanego alkoholu;
  • obecność fizjologicznych objawów zespołu abstynencyjnego (zespołu odstawienia), występujących po przerwaniu lub zmniejszeniu ilości wypijanego alkoholu albo picie alkoholu ze świadomością, że objawy odstawienia ulegną złagodzeniu;
  • wzrost tolerancji na alkohol;
  • postępujące zaniedbywanie alternatywnych źródeł przyjemności lub dotychczasowych zainteresowań na rzecz zdobywania alkoholu, picia oraz odwracania następstw picia alkoholu;
  • picie alkoholu pomimo szkodliwych następstw (fizycznych, psychicznych i społecznych), o których wiadomo, że mają związek z piciem alkoholu.

Pomocne w diagnozowaniu są testy psychologiczne (CAGE, AUDIT, MAST itd.).

Fazy rozwoju alkoholizmu wg Jellinka

Wstępna ("przedalkoholiczna", objawowa)
  • picie w celu uzyskania ulgi
  • wzrost tolerancji na alkohol

Ostrzegawcza (zwiastunowa)
  • pojawienie się palimpsestów (tzw. "urwane filmy")
  • coraz większa koncentracja na alkoholu
  • picie po kryjomu
  • picie z chciwością (łapczywe)
  • organizowanie okazji do wypicia
  • poczucie winy w związku z piciem
  • unikanie rozmów na temat picia alkoholu

Krytyczna (ostra, krzyżowa)
  • utrata (upośledzenie) kontroli nad piciem
  • objawy głodu alkoholowego
  • wyszukiwanie usprawiedliwień (system alibi) dla picia
  • obwinianie otoczenia i reagowanie agresją na uwagi
  • narzucanie sobie okresów abstynencji
  • próby zmiany wzorca picia (czas, miejsca, rodzaj alkoholu)
  • powtarzające się stany wyrzutów sumienia
  • poważne zaniedbywanie pracy, bliskich, przyjaciół
  • wyraźne zawężenie zainteresowań
  • tworzenie racjonalnych uzasadnień dla picia (samooszukiwanie)
  • koncentracja życia na piciu
  • gromadzenie zapasów alkoholu
  • zaniedbywanie jedzenia (niedożywienie)
  • osłabienie popędu seksualnego
  • epizody zazdrości (urojenia niewiary małżeńskiej)
  • stałe uzupełnianie stężenia alkoholu (m.in. picie poranne)

Przewlekła
  • okresy wielodniowego picia ("ciągi")
  • osłabienie zasad moralnych
  • uszkodzenie myślenia i zdolności oceny
  • picie alkoholi niekonsumpcyjnych
  • spadek tolerancji na alkohol
  • wyraźne drżenia (tremor)
  • lęki
  • napady drgawkowe ("padaczka alkoholowa")
  • psychozy alkoholowe - ostre i przewlekłe
  • ciężkie choroby somatyczne ------> ZGON